کد مطلب:276479 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:107
اثبات شفاعت
در این كه شفاعت امری ممكن است، از نظر عقل تردیدی نیست. و اما دلیل بر وقوع و تحقق یافتن آن - اضافه بر این كه از ضروریات مذهب بلكه دین است چنان كه مجلسی در كتاب حق الیقین تصریح كرده - قرآن و سنّت و اجماع است كه هریك به تنهایی برای كسانی كه گوش شنوا داشته باشند، كافی است.
از آیات قرآن: «مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ»؛ [1] چه كسی جز به اجازه او در پیشگاهش شفاعت كند.
«لا یَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلاَّ مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً»؛ [2] مالك شفاعت نیستند مگر برای كسی كه نزد خداوند عهدی داشته باشد.
[ صفحه 451]
«یَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَرَضِیَ لَهُ قَوْلاً»؛ [3] در آن روز شفاعت سودی ندارد جز آن را كه خداوند اذن داده و قول [و عقیده اش] را پسندیده باشد.
«لا یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضی»؛ [4] شفاعت نمی كنند مگر برای كسی كه خدایش پسندیده باشد.
«وَلا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ»؛ [5] و شفاعت نزد او سود نمی بخشد مگر برای آن كس كه اذن داده باشد.
و از اخبار: به حدّ تواتر است و ما به آوردن قسمتی از آن ها كه در مجلّد سوم بحار نقل شده اكتفا می كنیم:
1 - از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه فرمود: برای هر پیغمبری دعایی هست كه از درگاه الهی خواسته است، من دعایم را برای شفاعت امّتم روز قیامت نگهداشته ام. [6] .
2 - و از آن حضرت علیه السلام است كه فرمود: سه طایفه روز قیامت به شفاعت برمی خیزند، پس به آن ها شفاعت داده می شود: پیغمبران، سپس علما و سپس شهدا. [7] .
3 - و از آن حضرت علیه السلام آمده كه فرمود: هركس به حوض من ایمان نیاورد خداوند او را بر حوضم وارد نسازد و هر آن كه به شفاعت من ایمان نیاورد، خداوند او را به شفاعت من دلیل ننماید. سپس فرمود: البته شفاعتم برای اهل گناهان كبیره از امّتم می باشد، امّا نیكوكاران بر آن ها باكی نیست. [8] .
می گویم: منظور از شفاعت در این حدیث: درخواست عفو و بخشش نسبت به بدكاران است نه این كه شفاعت منحصر در آن باشد.
4 - و از آن حضرت علیه السلام مروی است كه: من شفاعت كننده برای امّتم نزد پروردگارم در قیامت هستم. [9] .
[ صفحه 452]
5 - و نیز از رسول خداصلی الله علیه وآله است كه: هرگاه در مقام محمود بپاخیزم، برای صاحبان كبیره از امّتم شفاعت می كنم. پس خداوند در حقّ آن ها به من شفاعت می دهد، به خدا قسم درباره كسی كه ذرّیه ام را اذیت كرده باشد شفاعت نكنم. [10] .
6 - در حدیثی آمده: غلامی مربوط به همسر علی بن الحسین علیهما السلام به نام ابوایمن بر حضرت امام محمد باقرعلیه السلام وارد شد و عرض كرد: ای ابوجعفر مردم را فریب می دهید و می گویید: شفاعت محمدصلی الله علیه وآله! پس حضرت ابوجعفرعلیه السلام غضبناك شد به طوری كه صورتش متغیّر گشت. سپس فرمود: خدایت بیامرزد ای ابوایمن، آیا پاكی شكم و عفّت فرجت، تو را مغرور ساخته! به خدا سوگند! اگر صحنه های ترسناك قیامت را ببینی محتاج شفاعت محمدصلی الله علیه وآله خواهی بود. وای بر تو! آیا جز برای كسی كه آتش بر او واجب شده شفاعت می كند؟ آن گاه فرمود: هیچ كس از اوّلین و آخرین نیست مگر این كه روز قیامت به شفاعت محمدصلی الله علیه وآله محتاج باشد. پس از آن فرمود: رسول خداصلی الله علیه وآله را شفاعت درباره اهلش می باشد، و برای ما شفاعت درباره شیعیانمان است، و برای شیعیانمان شفاعت در خاندانشان هست. آن گاه فرمود: و هرآینه مؤمن در حق همچون ربیع و مُضر (دو قبیله پرجمعیت عرب) شفاعت خواهد كرد، و مؤمن حتی برای خادمش هم شفاعت می كند و می گوید: پروردگارا! حقّ خدمتم، او از گرما و سرما مرا حفظ می نمود. [11] .
از آیات قرآن: «مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ»؛ [1] چه كسی جز به اجازه او در پیشگاهش شفاعت كند.
«لا یَمْلِكُونَ الشَّفاعَةَ إِلاَّ مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً»؛ [2] مالك شفاعت نیستند مگر برای كسی كه نزد خداوند عهدی داشته باشد.
[ صفحه 451]
«یَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَرَضِیَ لَهُ قَوْلاً»؛ [3] در آن روز شفاعت سودی ندارد جز آن را كه خداوند اذن داده و قول [و عقیده اش] را پسندیده باشد.
«لا یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضی»؛ [4] شفاعت نمی كنند مگر برای كسی كه خدایش پسندیده باشد.
«وَلا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ»؛ [5] و شفاعت نزد او سود نمی بخشد مگر برای آن كس كه اذن داده باشد.
و از اخبار: به حدّ تواتر است و ما به آوردن قسمتی از آن ها كه در مجلّد سوم بحار نقل شده اكتفا می كنیم:
1 - از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه فرمود: برای هر پیغمبری دعایی هست كه از درگاه الهی خواسته است، من دعایم را برای شفاعت امّتم روز قیامت نگهداشته ام. [6] .
2 - و از آن حضرت علیه السلام است كه فرمود: سه طایفه روز قیامت به شفاعت برمی خیزند، پس به آن ها شفاعت داده می شود: پیغمبران، سپس علما و سپس شهدا. [7] .
3 - و از آن حضرت علیه السلام آمده كه فرمود: هركس به حوض من ایمان نیاورد خداوند او را بر حوضم وارد نسازد و هر آن كه به شفاعت من ایمان نیاورد، خداوند او را به شفاعت من دلیل ننماید. سپس فرمود: البته شفاعتم برای اهل گناهان كبیره از امّتم می باشد، امّا نیكوكاران بر آن ها باكی نیست. [8] .
می گویم: منظور از شفاعت در این حدیث: درخواست عفو و بخشش نسبت به بدكاران است نه این كه شفاعت منحصر در آن باشد.
4 - و از آن حضرت علیه السلام مروی است كه: من شفاعت كننده برای امّتم نزد پروردگارم در قیامت هستم. [9] .
[ صفحه 452]
5 - و نیز از رسول خداصلی الله علیه وآله است كه: هرگاه در مقام محمود بپاخیزم، برای صاحبان كبیره از امّتم شفاعت می كنم. پس خداوند در حقّ آن ها به من شفاعت می دهد، به خدا قسم درباره كسی كه ذرّیه ام را اذیت كرده باشد شفاعت نكنم. [10] .
6 - در حدیثی آمده: غلامی مربوط به همسر علی بن الحسین علیهما السلام به نام ابوایمن بر حضرت امام محمد باقرعلیه السلام وارد شد و عرض كرد: ای ابوجعفر مردم را فریب می دهید و می گویید: شفاعت محمدصلی الله علیه وآله! پس حضرت ابوجعفرعلیه السلام غضبناك شد به طوری كه صورتش متغیّر گشت. سپس فرمود: خدایت بیامرزد ای ابوایمن، آیا پاكی شكم و عفّت فرجت، تو را مغرور ساخته! به خدا سوگند! اگر صحنه های ترسناك قیامت را ببینی محتاج شفاعت محمدصلی الله علیه وآله خواهی بود. وای بر تو! آیا جز برای كسی كه آتش بر او واجب شده شفاعت می كند؟ آن گاه فرمود: هیچ كس از اوّلین و آخرین نیست مگر این كه روز قیامت به شفاعت محمدصلی الله علیه وآله محتاج باشد. پس از آن فرمود: رسول خداصلی الله علیه وآله را شفاعت درباره اهلش می باشد، و برای ما شفاعت درباره شیعیانمان است، و برای شیعیانمان شفاعت در خاندانشان هست. آن گاه فرمود: و هرآینه مؤمن در حق همچون ربیع و مُضر (دو قبیله پرجمعیت عرب) شفاعت خواهد كرد، و مؤمن حتی برای خادمش هم شفاعت می كند و می گوید: پروردگارا! حقّ خدمتم، او از گرما و سرما مرا حفظ می نمود. [11] .
[1] سوره بقره، آيه 255.
[2] سوره مريم، آيه 87.
[3] سوره طه، آيه 109.
[4] سوره انبياء، آيه 28.
[5] سوره سبأ، آيه 23.
[6] بحار الانوار: 34:8.
[7] بحار الانوار: 34:8.
[8] بحار الانوار: 34:8.
[9] بحار الانوار: 34:8.
[10] بحار الانوار: 37:8.
[11] محاسن: 183.